සීල විස්තරය
අවසර ස්වාමීනි! මම තිසරණය සහිත ( අෂ්ටාංග උපෝසථ ශීලය / නවාංග උපෝසථ සීලය / දසාංග උපෝසථ ශීලය ) ඉල්ලමි. මා හට අනුග්රහ කොට අනුකම්පාවෙන් සිල් දුන මැනවි.
April 2020
අභිධර්ම පිටකය බුද්ධ දේශිතයක් ද?
අභිධර්ම පිටකය බුද්ධ දේශිතයක් ද? බුදුරජාණන් වහන්සේ වැඩ සිටි සමයේදීත් පිරිනිවන් පෑමෙන් පසුවත් බුදුන් වහන්සේගේ ධර්ම විනයට විරුද්ධ මත දැරුවෝ ගිහි පැවිදි දෙපිරිස තුළම සිටියහ. එයින් උද්ගත වූ නොයෙක් කාරණා හේතුවෙන් බුදුන් වහන්සේ වැඩ සිටියදීම ශාසන චිරස්ථිතිය උදෙසා විනය නීති පැනවීමත් පැනවූ යම් යම් විනය නීති සංශෝධනයත් සිදුවිය. එසේ විවිධ මතයන්ගෙන් පිරිසුදු ධර්ම විනය දෙක
අභිධර්ම පිටකය
අභිධර්ම පිටකය එකම සිද්ධාන්තයක් හෝ විෂයයක් පිළිබඳව දිග්-දර්ශණ (Intelligence) ආදී බොහෝ ප්රභේද කර දැක්වීම සහ නිර්වාණය දෙසට යොමුවූ ධර්මය ප්රතිපාදනය කිරිම නිසා අභිධම්ම ලෙස නම් කරයි. සූත්ර පිටකයේ විස්තර කර ඇති සිද්ධාන්ත හා විෂයයන් පිළිබඳව පැහැදිලි කිරීම් සිදු කිරීම සහ සහ ඒවා පිළිබඳ ශාස්ත්රීය දෘෂ්ටියකින් යුතුව විවේචනයන් ඉදිරිපත් කිරීම ආදිය ප්රධාන වශයෙන් අභිධම්ම පිටකයෙන් සිදු
එක්විසි අනේසනය හඳුනා ගනිමු
එක්විසි අනේසනය හඳුනා ගනිමු අතිපූජනීය රේරුකානේ චන්දවිමල මහානායක ස්වාමිපාදයන් වහන්සේ විසින් සම්පාදිත “පොහොය දිනය” ග්රන්ථයෙන් උපුටා ගන්නා ලදී. භික්ෂූන් වහන්සේලා එක්විසි අනේසනයෙන් වෙන් ව වාසය කළ යුත්තෝ ය. තමාට සංග්රහ කරන දායකයන් සතුටු කරවීමට ඔවුනට සංග්රහ කරන්නට ගියහොත් භික්ෂුව වරදට පැමිණේ. එබැවින් සිල්වත් භික්ෂූහු එසේ නො කරති. එබැවින් බෞද්ධ ගෘහස්ථයා විසින් භික්ෂූන් වහන්සේගෙන් යම් කිසිවක් ලබා
රත්නත්රය කෙරෙහි පිළිපැදිය යුතු ආකාරය
රත්නත්රය කෙරෙහි පිළිපැදිය යුතු ආකාරය අතිපූජනීය රේරුකානේ චන්දවිමල මහානායක ස්වාමිපාදයන් වහන්සේ විසින් සම්පාදිත “පොහොය දිනය” ග්රන්ථයෙන් උපුටා ගන්නා ලදී. රත්නත්රය සරණ ගියා වූ බෞද්ධයා විසින් එය අමතක නො කොට නැවත නැවත රත්නත්රය සේවනය කළ යුතු ය. රත්නත්රයට මහත් භක්තියක් හා අවනත බවක් යටත් බවක් සෑම බෞද්ධයකු කෙරෙහි ම තිබිය යුතු ය. රත්නත්රයට තමා ගේ උසස්
සරණ ගමනය හඳුනා ගනිමු
සරණ ගමනය සහ සරණ ගමනයේ ප්රභේද අතිපූජනීය රේරුකානේ චන්දවිමල මහානායක ස්වාමිපාදයන් වහන්සේ විසින් සම්පාදිත “පොහොය දිනය” ග්රන්ථයෙන් උපුටා ගන්නා ලදී. සරණ ගමනය: බුද්ධාදි රත්නත්රය සත්ත්වයනට මහත් පිහිටක් වතුදු, සියල්ලෝ ම ඒ රත්නත්රය පිහිටක් සැටියට පිළිගෙන සේවනය නො කරති. මිථ්යාදෘෂ්ටිය නමැති පටලයෙන් වැසුණු සිත් ඇත්තා වූ බොහෝ දෙන රත්නත්රය සුළු කොට සලකා පරිකල්පිත වූ ද සත්ය
තිසරණය (පිහිටවල් තුන) හඳුනා ගනිමු
තිසරණය (පිහිටවල් තුන) හඳුනා ගනිමු අතිපූජනීය රේරුකානේ චන්දවිමල මහානායක ස්වාමිපාදයන් වහන්සේ විසින් සම්පාදිත “පොහොය දිනය” ග්රන්ථයෙන් උපුටා ගන්නා ලදී. රත්නත්රය: තිසරණය යන වචනයේ තේරුම පිහිටවල් තුනය යනුයි. යම් කිසි වස්තුවකින් හෝ පුද්ගලයකු විසින් හෝ සත්ත්වයන්හට පැමිණියා වූ ද, මතු පැමිණෙන්නට ඇත්තා වූ ද, දුක් දුරු කිරීම හෝ සැපය ඇති කර දීම හෝ දෙක ම හෝ
තෙරුවන් හඳුනා ගනිමු
තෙරුවන් හඳුනා ගනිමු අතිපූජනීය රේරුකානේ චන්දවිමල මහානායක ස්වාමිපාදයන් වහන්සේ විසින් සම්පාදිත “පොහොය දිනය” ග්රන්ථයෙන් උපුටා ගන්නා ලදී. රත්නත්රය: ලෝකයෙහි ඇත්තා වූ ආගම් අතුරෙන් බුද්ධාගම යහපත් ශාස්තෘවරයෙක් ඇත්තා වූ ද, යහපත් ධර්මයක් ඇත්තා වූ ද, යහපත් ශ්රාවක පිරිසක් ඇත්තා වූ ද ආගම ය. බුද්ධාගම පිළිබඳ වූ ඒ ප්රධානාංග තුනට රත්නත්රය යයි කියනු ලැබේ. තෙරුවනය යනු ද එයට නමකි. රත්න යනු
සංඝයා වහන්සේ වඳින ගාථාව
මහා සංඝරත්නය වන්දනා කරන ගාථාව නිසි ලෙස හඳුනාගෙන භාවිතා කරමු! කිසියම් පිංකමක් අවසානයේදී සංඝයා වහන්සේ විසින් “අභිවාදන සීලිස්ස – නිච්චං වද්ධා පචායිනෝ”…. යනාදී වශයෙන් ආශීර්වාද ගාථාව සජ්ජායනා කරන විට බහුතරයක් ගිහි පින්වතුන් නොදැනුවත් කම නිසා සංඝයා වහන්සේ අනුව යමින් එම ආශීර්වාද ගාථාව මුමුණති. නමුත් විය යුත්තේ වැඳගෙන ගාථාව ශ්රවණය කර එම සජ්ඣායනය අවසන් වනවාත් සමඟම
දස සීලය සමාදන්වන ආකාරය
ඕකාස! අහං භන්තේ, තිසරණේන සද්ධිං දසාංගුපෝසථ සීලං ධම්මං යාචාමි. අනුග්ගහං කත්වා සීලං දේථ මේ භන්තේ; අනුකම්පං උපාදාය. දුතියම්පි ඕකාස! අහං භන්තේ. තිසරණේන …
නවාංග උපෝසථ සීලය සමාදන්වන ආකාරය
ඕකාස! අහං භන්තේ, තිසරණේන සද්ධිං නවාංගුපෝසථ සීලං ධම්මං යාචාමි. අනුග්ගහං කත්වා සීලං දේථ මේ භන්තේ: අනුකම්පං උපාදාය. දුතියම්පි ඕකාස! අහං භන්තේ. තිසරණේන ….
අටසිල් සමාදන්වන ආකාරය
ඕකාස! අහං භන්තේ, තිසරණේන සද්ධිං අට්ඨංගුපෝසථ සීලං ධම්මං යාචාමි. අනුග්ගහං කත්වා සීලං දේථ මේ භන්තේ: අනුකම්පං උපාදාය. දුතියම්පි ඕකාස! අහං භන්තේ. තිසරණේන …
සිල් සමාදන්වීම කෙසේ විය යුතුද?
සිල් සමාදන් වන පින්වතුන් පෝයට පෙර දිනයේ ම ඒ සඳහා සූදානම් විය යුතු ය. පොහෝ දිනයේ කරන්නට ඇති යමක් ඇති නම්, ඒ සියල්ල කලින් කිරීමෙන් හෝ අනිකකුට පැවරීමෙන් හෝ කල් තැබීමෙන් හෝ පොහෝ දිනය සම්පූර්ණයෙන් අවකාශ ඇති දිනයක් කර ගත යුතු ය. හැඳීමට සුදු වතක් සුදු බැනියමක් ද ඒකාංස කොට පෙරවීමට සතර රියනක් හෝ පස් රියනක් ඇති සුදුවතක් ද පිළියෙළ කර ගත යුතු ය.
තිසරණය, පංච, අෂ්ටාංග, නවාංග, දසාංග සීලය
ගිහි සීලය යනුවෙන් හැදින්වෙන්නේ බෞද්ධ උපාසක උපාසිකාවන්ගේ සීලය යි. බෞද්ධ උපාසක උපාසිකාවන් අතර ගිහි සුදුවත් හඳිනා බ්රහ්මචාරී උපාසක උපාසිකාවන් ද ගිහි සුදුවත් …
කුසලය, කුසලමූලය විග්රහය
කුසලඤ්ච, කුසලමූලඤ්ච පජානාති – සිංහල අටුවාවේ ඇති විග්රහය – සූත්ර පිටකය / මජ්ඣිම නිකාය / මූලපරියාය වර්ගය / සම්මාදිට්ඨි සූත්රය ඇසුරෙන් කුසලඤ්ච පජානාති, – (කුසලයත් විශේෂයෙන් දැනගනී) දස කුසල කර්මපථසංඛ්යාත වූ කුසලය ද නිරෝධය අරමුණු කොට ඇති ප්රඥාවෙන් කෘත්ය වශයෙන් මේ දුකය, යි ප්රතිවේද කරන්නේ දැනගනී. [3] කුසලමූලඤ්ච පජානාති – (කුසල මූලයත් විශේෂයෙන් දැනගනී) ඒ
අකුසලය, අකුසලමූලය විග්රහය
අකුසලඤ්ච, අකුසලමූලඤ්ච පජානාති – සිංහල අටුවාවේ ඇති විග්රහය – සූත්ර පිටකය / මජ්ඣිම නිකාය / මූලපරියාය වර්ගය / සම්මාදිට්ඨි සූත්රය ඇසුරෙන් අකුසලඤ්ච පජානාති – (අකුසලයත් විශේෂයෙන් දැනගනී) දස අකුසල කර්මපථසංඛ්යාත වූ අකුසලය ද නිරෝධය අරමුණු කොට ඇති ප්රඥාවෙන් කෘත්ය වශයෙන් මේ දුකය, යි ප්රතිවේද කරන්නේ දැනගනී. [3] අකුසලමූලඤ්ච පජානාති, – (අකුසලමූලයත් විශේෂයෙන් දැනගනී) ඒ දුකට
සම්මා දිට්ඨිය විග්රහය
සම්මාදිට්ඨිය – සිංහල අටුවාවේ ඇති විග්රහය – සූත්ර පිටකය / මජ්ඣිම නිකාය / මූලපරියාය වර්ගය / සම්මාදිට්ඨි සූත්රය ඇසුරෙන් සම්මාදිට්ඨි තොමෝ විවිධ වේ. ලෞකික සම්මා දිට්ඨිය කර්ම ස්වකෘත ඥානය ද, සත්යානුලොම්ක ඥානය ද, ලෞකික සම්මා දිට්ඨිය නම් වේ. කෙටියෙන් නම් සියලුම ආශ්රවයන්ට ප්රත්ය වූ ප්රඥාතොමෝ යි. ලෝකෝත්තර සම්මා දිට්ඨිය ආර්ය මාර්ග ඵලයන් හා සම්ප්රයුක්ත වූ